Akarca'dan Kamu Kurumlarına Mesaj: Tavsiye Kararlarına Gerekçeli Yanıt Şart

TBMM Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Alt Komisyonu, AK Parti Kilis Milletvekili Ahmet Salih Dal başkanlığında toplandı.Komisyon toplantısının açılışında konuşan Dal, Kamu Denetçiliği Kurumu'nun (KDK) 2024 Yılı Raporu'nun detaylı olarak incelenmesi için çalışma usul ve esasları ile ilgili kararları değerlendirmek üzere toplandıklarını belirtti ve KDK'nın etkin bir hak arama mekanizması olarak vatandaşlara hizmet sunduğunu söyledi.

Dal, KDK'nın belli konularda resen inceleme yetkisinin verilmesi için TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'tan destek istediklerini kaydederek, "Bu doğrultuda, bakanlarımızı temsilen birer bakan yardımcımızı bu toplantımıza davet ettik. Böylelikle tavsiye kararlarının etkinliğini artırmayı, kurumlar arası uygulama farklılıklarını en aza indirgemeyi ve mükerrerlikten uzaklaşmayı amaçlıyoruz. KDK'dan sizlere intikal eden karar ve yazıların aynı zamanda bir sorun ve çözüm talebi içerdiğini dikkate almanız gerekir. Bu sebeple bu yazılara cevap verilmesi veya savunma yapılması gereken standart evrak muamelesi yapmayalım Yetkiniz çerçevesinde KDK ve yazılarının öncelikle dostane çözüm imkanları çerçevesinde değerlendirilmesi sizden temel beklentimizdir. KDK yazılarına bakış açısı öncelikle, 'Bu sorunu nasıl çözebiliriz? Bu talebi nasıl karşılayabiliriz?' şeklinde olmalıdır. KDK'ya yapılan başvuruları, sorunları görmemiz ve onları çözmemiz için bir imkan olarak değerlendirmeliyiz" ifadelerini kullandı.

Kurum Faaliyetleri ve Bakanlıklar Arasındaki İlişki

Komisyon Başkanı Dal'ın ardından Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, komisyonu bilgilendirdi. Akarca, KDK'nın amacının idare ile vatandaşlar arasındaki güven köprüsünü güçlendirmek olduğunu söyledi ve kurumun işleyişi hakkında bilgiler paylaştı. Akarca, yapılan başvurulara ilişkin izlenen süreci paylaşarak, "Kurumumuzun faaliyetlerinin bakanlıklarımız nezdinde yapıcı bir tutumla hassasiyetle ele alınması önem taşımaktadır. Sıradan bir evrak muamelesinin görülmemesi bizim için çok önem arz etmektedir. Kurumumuz TBMM adına denetim yapan Ombudsmanlık kurumu gücünü Meclisten almaktadır. Bu yüzden kararların tavsiye mahiyetinde olması erkler ayrılığının bir sonucudur. Bu doğrultuda tavsiye kararlarımızın yerine getirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Tavsiye kararlarımıza verilen cevaplarda yeterli gerekçelerin bulunmaması durumu ile de karşılaşabilmekteyiz" diye konuştu.

Mevzuatta Boşluk ve İdarelerin Karar Süreçleri

Akarca, KDK'nın hukuk kurumu olarak değerlendirmelerde bulunduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: "Ancak idarelerin kararlara yönelik yaklaşımlarında icracı birimlerin kanaatlerinin baskın olduğu da görülebilmektedir. Bu durum kararlarımızın gerçek manasıyla kavranmamasına sebep olabileceği gibi bunun dikkate alındığında kararlara uyumu kuvvetlendirmek için Kurumumuzun tavsiye kararlarına uyulup uyulmayacağı konusundaki son değerlendirmelerin de en üst hukuk birimlerinden alınacak görüşlerle olgunlaştırılmasının yerinde olacağını düşünüyoruz."

İdare'nin KDK'nın karar verme sürecine iştirak etmesinin ardından Sayıştay'ın gerçekleştirdiği denetim sonucunda idarenin aleyhine sonuçlar da doğurabileceğini aktaran Akarca, "İlgili idare yetkilileri de Kurumumuzla bu konuda iletişime geçmişlerdir. 'Mali imkanla ilgili olarak şu kadar ödemenin yapılması gerekir' diye bir karar veriyoruz, hukuk yönünden incelemişiz, mevzuat yönünden incelemişiz, sonra Sayıştay denetçileri tarafından yapılan değerlendirmede, 'Bunun fazladan ödendiği' şeklinde bir karar verilince de bu sefer oradaki kamu görevlisi bizim Kurumumuza, 'Ya, sizin kararınıza uyduk, bunu yerine getirdik ancak işte bu bizden tekrar talep ediliyor.' Burada, tabii, mevzuatta bir boşluk olduğunu değerlendiriyoruz." dedi.

Akarca'nın sunumunun ardından söz alan Komisyon Başkanı Dal, geçen yasama döneminde yaptıkları bir toplantıda yaşanan bir dilekçeyi örnek göstererek, "Geçen yıl burada Sağlık Bakanlığıyla ilgili bir dilekçe vardı. Bir ilimizde görev yapan taşerondan kadroya geçen bir hanımefendi o ilde eşiyle boşanmış, dolayısıyla, eşinden tehdit alıyor, bununla ilgili hem emniyetin hem de mahkemenin kararı var ama taşerondan kadroya geçenlerin tayin hakkı olmadığı için Sağlık Bakanlığı diyor ki, 'Biz bunu yapamayız, mevzuata aykırı.' Daha sonra burada görüştük. Burada anormal bir durum var yani tehdit alıyor, artı mahkeme kararları var elinde, dolayısıyla, bu mevzuatı bir şekilde aşmamız gerekiyor. Sağ olsun, o gün burada olan Sağlık Bakanlığındaki Genel Müdürümüz ilgili yerlerle görüştü, toplantımız bitmeden bu çocuğumuzla ilgili tayin dilekçesinin olumlu şekilde yanıtlanacağı bilgisi verildi ve bu kez tabii memnun oldu" değerlendirmesinde bulundu.